İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) hazırladığı Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2024 araştırmasına göre, listedeki firmaların üretimden satışları bir önceki yıla göre yüzde 41 oranında artış göstererek 1 trilyon 393 milyar liraya ulaştı.

İstanbul Sanayi Odası (İSO), mayıs ayında yayımladığı 2024 yılı “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO 500)” araştırmasının ardından, bu kez daha çok küçük ve orta ölçekli sanayi firmalarını kapsayan “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO İkinci 500)” çalışmasının 2024 sonuçlarını da kamuoyuyla paylaştı.  İSO İkinci 500 araştırmasının en temel göstergelerinden biri olan “Üretimden Net Satışlar” verileri, 2024 yılı itibarıyla şirketlerin performansındaki değişimi gözler önüne serdi. Üretimden satışlarını 988 milyar liradan 1 trilyon 393 milyar liraya yükselten İSO İkinci 500 firmaları, yüzde 41’lik bir artış kaydetti. Ancak bu oran, son üç yılın performansının gerisinde kaldı. 2024 yılında yıllık ortalama yüzde 41,1 seviyesinde gerçekleşen Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) ile arındırıldığında, üretimden satışların reel olarak binde 1 oranında gerilediği görüldü. Bu tablo, 2022’de yüzde 10,4; 2023’te ise yüzde 5,2 oranında yaşanan reel düşüş eğiliminin sürdüğünü ortaya koydu. Böylece, İSO 500’de olduğu gibi, İSO İkinci 500 şirketlerinde de üretimden satışlardaki reel gerileme üst üste üçüncü yıla taşınmış oldu. 2024 yılında sergilenen zayıf performansta hem iç hem de dış dinamikler etkili oldu. Yurt içinde, Nisan 2024 itibarıyla sıkı para politikalarının daha güçlü ve kapsamlı biçimde devreye alınmasıyla birlikte, iç talepte kademeli bir yavaşlama başladı. Bu durum, sanayi sektörünün satışlarını doğrudan olumsuz yönde etkiledi.

2024 yılı İSO İkinci 500 sıralamasında, üretimden satışlar kriterine göre listenin zirvesinde 4 milyar 186 milyon TL ile İstanbul Asfalt Fabrikaları yer aldı. Hemen ardından 4 milyar 185 milyon TL satışla Yılmaz Redüktör ikinci sıraya yerleşirken, 4 milyar 169 milyon TL’lik üretimden satış rakamıyla Boyteks Tekstil üçüncü sırada yer aldı.

“İSO İkinci 500’ün üretimden satışlarında son üç yıldır reel düşüş yaşanması dikkat çekici”

İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, 2024 verilerinin sanayicilerin içinde bulunduğu zorlu tabloyu net şekilde yansıttığını dile getirdi. Ayrıca İSO İkinci 500 listesinde yer alan firmaların üretim, ihracat ve istihdamdaki katkılarına rağmen, karlılık tarafında ciddi bir sıkışma yaşadığını kaydetti. Bahçıvan; “İSO 500’le kıyaslandığında İSO İkinci 500’ün bazı göstergelerinde daha olumlu, bazılarında ise düşündürücü gelişmelerin yaşandığını söyleyebiliriz. Öncelikle 2024’te İSO İkinci 500’ün üretimden satışları üretici enflasyonuyla paralel bir artış kaydederek reelde binde 1 ile sınırlı düşüş göstermiş. Buna rağmen, üretimden satışları reel olarak yüzde 3,4 daralan İSO 500’e göre nispeten olumlu bir performans söz konusu. Yine de İSO İkinci 500’ün üretimden satışlarında son üç yıldır reel düşüş yaşanması da dikkat çekici. Diğer taraftan, İSO İkinci 500 şirketlerinin ihracatındaki yüzde 6,2’lik artışı ve istihdamdaki istikrarlı genişleme eğiliminin altıncı yıla taşınmasını da çok değerli buluyorum” dedi.