2024-2026 dönemine ilişkin hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri, gelecek 3 yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminlerini, bütçe dengesi ve borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içeren temel politika dokümanı Orta Vadeli Program’ın (OVP) ayrıntıları açıklandı. Buna göre; 2023 büyüme beklentisi bir önceki programa göre yüzde 5’ten yüzde 4,4’e çekildi. 2024 büyüme hedefi ise yüzde 5,5’ten yüzde 4’e geriledi. Enflasyon hedeflerinde ise belirgin artış dikkat çekti. Buna göre önceki programda yüzde 24,9 olarak belirlenen 2023 enflasyon tahmini yüzde 65’e çıktı. 2024 enflasyon tahmini ise yüzde 33’e yükseldi.
2024-2026 dönemini kapsayan ve ekonominin yol haritası olarak tabir edilen Orta Vadeli Program (OVP) açıklandı. Programda özellikle büyüme beklentilerindeki düşüş ve enflasyon beklentilerindeki artış dikkat çekti. Orta Vadeli Programda açıklanan tahminlere göre; 2023 yılı için büyüme yüzde 4,4 olarak açıklandı. Bir önceki OVP’de yüzde 5’lik bir büyüme tahmini yapılmıştı. 2024 yılı için yüzde 4 büyüme ön görülürken, 2025 yılı büyüme tahmini yüzde 4,5, 2026 yılı büyüme tahmini ise yüzde 5 olarak açıklandı. OVP’de ayrıca, program döneminde üretken alanlara yönelik yatırımlara dayalı ve verimlilik artışlarıyla desteklenen bir büyüme stratejisiyle yıllık ortalama yüzde 4,5 büyüme oranına ulaşılması ve Türkiye’nin fert başına düşen milli gelirde orta-üst gelir grubundan üst gelir grubuna yükselmesi hedeflendiği belirtildi.
TEK HANELİ ENFLASYON İÇİN 2026 YILINA İŞARET EDİLİYOR
Tek haneli enflasyon için 2026 yılına işaret edilen programda, yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 65 olarak açıklandı. 2023 sonu dolar/TL tahmini 23,9; 2024 tahmini 36,8; 2025 tahmini 43,9; 2026 için 47,8 oldu. OVP’de; ihracatın, 2023 sonunda 255 milyar dolar seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilirken, 2024’te 267 milyar dolar, 2025’te 283,6 milyar dolar, program sonunda 302,2 milyar dolar olması hedeflendi. Ayrıca İthalatın, bu yıl sonunda 367 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi, 2024’te 372,8 milyar dolar, 2025’te 388,9 milyar dolar, 2026’da da 414 milyar dolar olması öngörüldü.
ENFLASYON YUKARI YÖNLÜ REVİZE EDİLDİ
Daha önce TCMB temmuz ayında açıkladığı enflasyon raporu ve sonrasında ağustos ayındaki PPK kararında açıkladığı 2023 yıl sonu enflasyon tahmini OVP ile birlikte bir kez daha yükseldi. TCMB’nin enflasyon raporunda yüzde 58 olan tahmin, ağustos ayındaki PPK ile birlikte tahmin aralığının üst sınırı olan yüzde 62’ye yükseltilmişti. OVP ile birlikte bu tahmin yüzde 65 olarak belirlendi. 2024 enflasyon tahmini yüzde 33, 2025 tahmini yüzde 15,2 ve 2026 tahmini ise yüzde 8,5 olarak belirlendi.
İŞSİZLİK ORANININ 2025’TE TEK HANELİ SEVİYELERE İNMESİ HEDEFLENİYOR
İşsizlik beklentilerinde 2025 yılı itibariyle tek haneli seviyelerin hedeflendiği görüldü. 2023 için işsizlik beklentisi yüzde 10,1 olurken, 2024 için yüzde 10,3 olarak kaydedildi. 2025’te hedef yüzde 9,9; 2026’da ise yüzde 9,3 olarak öngörüldü. Kişi başına gelir tahminlerinin de yer aldığı Orta Vadeli Program’da; kişi başına gelir tahmini 2024 yılı için 12 bin 875 dolar, 2025 yılı için13 bin 717 dolar ve 2026 yılı için ise 14 bin 855 dolar olarak belirlendi.
OVP’de belirlenen cari denge hedeflerinde de iyileşme öngörüldü. 2024 için cari açık hedefi 34,7 milyar dolar, 2025 için 31,7 milyar dolar 2026 için ise 30 milyar dolar olarak belirlendi. Cari açığın milli gelire oranı için ise 2024 yüzde 3,1; 2025’te yüzde 2,6 ve 2026’da yüzde 2,3 hedefi öngörüldü. Orta Vadeli Program’da yer alan bütçe açığı tahmini 2023 yılı için 1,6 trilyon lira, 2024 yılı için 2,65 trilyon lira, 2025 ve 2026 yılı için 1,82 trilyon lira olarak belirlendi. Programa göre; 2023 için milli gelir 1,6 trilyon dolar olarak ön görülürken, bu rakam 2024 yılı için 1,1 trilyon dolar, 2025 yılı için 1,2 trilyon dolar ve 2026 yılı için 1,3 trilyon dolar olarak belirlendi.
“SIKI PARA POLİTİKASIYLA ENFLASYON TEK HANEYE İNECEK”
Orta Vadeli Program ile ilgili yaptığı açıklamada sıkı para politikasıyla enflasyonun tek haneye ineceğini ifade eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan şu bilgileri verdi; “Dönem sonunda, tarihimizde ilk kez 1,3 trilyon doları aşan bir ekonomik büyüklük ve 14 bin 855 dolara çıkan fert başına milli gelir ile yüksek gelir grubu ülkeler arasına girmeyi öngörüyoruz. Program dönemi boyunca istihdamın yıllık ortalama 909 bin kişi, toplamda da 2,7 milyon kişi artmasını ve işsizlik oranının program dönemi sonunda tek haneli rakamlarda gerçekleşmesini hedefliyoruz. Yatırım-istihdam-üretim ve ihracata dayalı büyüme politikalarıyla fiyat istikrarı odaklı olarak reel sektörü destekleyen finansman imkanı sağlayacağız. Gıda fiyatlarında istikrarı ve arz güvenliğini teminen, stratejik tarım ürünlerinde yeterlilik oranlarını belirleyerek, üretim planlaması yapacağız. Yaş sebze ürünlerinde mevsimselliği en aza indirmek amacıyla Sera Organize Tarım Bölgesi kurulmasına yönelik yatırımları hızlandırıyoruz. Yeni sera kurulumu ile sera yenileme yatırımlarını daha fazla destekliyoruz. İşte bu Soçi ziyaretimizde çok çok ilginç olan 500 bin ton domates sadece Rusya’ya göndermiş olduk. Aramızdaki bu dayanışmanın nereden nereye vardığını göstermesi bakımından çok önemli. Tüketici aleyhine uygulamalar ile rekabeti sınırlayıcı fiyatlama davranışlarını ve haksız kazancı önlemeye yönelik düzenleme ve denetimleri uygulamaya koyacağız.”
