Ali Erdem – Mysoft İş Geliştirme Direktörü / [email protected]
Vatandaşın izni olmadan gönderilen ticari mesajlar uzun süredir tartışılan bir konu. Resmi şikayetlerin sayısı yarım milyonu aşınca Ticaret Bakanlığı yeni bir adım atarak bu mağduriyetin önüne geçmeyi hedefliyor. Bakanlık tarafından 4 Ocak 2020’de yayımlanan Yönetmelik’le birlikte hayatımıza giren İleti Yönetim Sistemi’nin (İYS) 1 Aralık itibarıyla uygulamaya girmesiyle istenmeyen mesajlar son bulacak.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından kurulan İleti Yönetim Sistemi (İYS) ile müşterilere pazarlama, promosyon, kampanya, kutlama (bayram, yılbaşı vs.) mesajı gönderen, memnuniyet anketi yapan şirketler, yeni düzenleme ile bundan böyle vatandaştan izin almak zorunda olacak.
Yeni düzenleme ile İYS’de izni olmayan vatandaşlara şirketler ve kurumlar tarafından ticari e-posta ve mesaj gönderilemeyecek; aynı düzenleme ile ayrıca ticari amaçlı aramaların da önüne geçilmesi amaçlanıyor. Düzenlemenin getireceği bilgi akışı kontrolü bununla da sınırlı değil. Vatandaş, İYS üzerinden hangi şirketlere izin verdiğini görebilecek ve istediği zaman söz konusu izinlerini iptal edebilecek. Bunun yanında, şikayet süreçlerini de aynı sistem üzerinden yönetebilecek.
Vatandaşların bir başka ana endişe kaynağı kişisel bilgilerin korunması konusuydu. Yeni sistemle birlikte vatandaşların ileti onaylarına ilişkin kayıtlar, yurt içindeki güvenlikli veri merkezlerinde saklanacak ve tüm veriler Ticaret Bakanlığı’nın denetimi altında olacak. Ticari ileti izinlerinin tek merkezden yönetilmesiyle birlikte denetim ve inceleme mekanizması da hız kazanmış olacak; ayıca vatandaşların hakları korunurken elektronik ticaretin de kanunlara uygun yürütülmesi sağlanacak.
İYS konusunda vatandaşların birtakım önyargıları da söz konusu. İYS zorunluluğu ile ilgili kamuoyundaki yanlış algılardan biri, İYS zorunluluğunun B2B (işletmeden işletmeye) şirketleri kapsamadığı, yalnızca B2C (işletmeden tüketiciye) çalışan şirketler için geçerli olduğu yönünde. İYS zorunluluğu müşterilerine ticari ileti gönderen tüm gerçek ve tüzel kişileri kapsıyor. Her ne kadar tacir ve esnafa gönderilen ticari elektronik iletiler için önceden izin alınması zorunlu olmasa da “İYS
üzerinde onayı bulunmayan alıcılara ticari elektronik ileti gönderilemez” hükmü sebebiyle bu kişilerin iletişim adreslerinin İYS sistemine kaydedilmesi ve ileti gönderilmeden önce tacir ve esnafın ret haklarını kullanıp kullanmadıklarının düzenli olarak denetlenmesi gerekiyor. Ayrıca tacir ve esnafın reddetme hakkını kullanması durumunda ileti trafiğinin derhal durdurulması da önem taşıyor. Bu bağlamda B2B çalışan şirketlerin İleti Yönetim Sistemi’ne tabi olduğunun altını çizmekte fayda var.
Müşterilerine ticari ileti gönderen tüm şirketlerin 1 Aralık 2020 tarihine kadar İYS’ye kaydolmaları ve mevcut izinlerini sisteme aktarmaları gerekir. Aksi halde mevcut izinli verilerin tamamı geçersiz sayılacaktır” diyerek şirketleri bu konuda aksiyon almaya çağırıyor. Erdem, sisteme uygun davranmayan gerçek ve tüzel kişiler hakkında çok ağır cezalar öngörüldüğünün de altını çiziyor: “6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması
Kanunu kapsamında kişilerin onayları alınmadan gönderilen ticari elektronik iletilerle ilgili olarak iletiyi yönlendiren veri sorumluları ile veri sorumluları adına ticari elektronik iletiyi göndermek amacıyla ilgili kişinin açık rızası bulunmaksızın bu verileri kullanan veri işleyenlerin, söz konusu faaliyetlerini derhal durdurmaları gerekmektedir. Aksi takdirde Kanunun 18’inci maddesine göre Kişisel Verileri Koruma Kurumu tarafından 25 bin Türk Lirası’ndan 1 milyon Türk Lirası’na kadar idari para cezaları uygulanabilecek.
