Markam Sen Kurucu ve Genel Koordinatörü Nagihan Ünüvar, ağustos ayında Cumhurbaşkanı imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan İhracat Destekleri Hakkında Kararı, AİMSAD Dergisi’ne değerlendirdi. Güncellenen destek maddelerinde anlamlı bir fark göremediğini belirten Nagihan Ünüvar; “Benim hesaplamalarıma göre, TL olarak güncellenen destek miktarlarında dolar kuru ortalama 17 TL’ye denk geliyor. Şu anda 18 TL’nin üzerinde seyreden piyasada, verilen rakamların ihracatçının beklentilerini karşılaması zor görünüyor” diye konuştu.

İhracatçıya verilen destek miktarının yeterli olmadığına değinen Markam Sen Kurucu ve Genel Koordinatörü Nagihan Ünüvar; “Ülkemiz ihracatçıları zor koşullarda mücadele eden, dinamik bir yapıya sahipler. Pazar çeşitlendirmesi için devlet destekleri katkıda bulunur ancak ellerini güçlendirmek için talebin çok, rekabetin az olduğu pazarlara yönelmeleri gerekir” ifadelerini kullandı.

  • Cumhurbaşkanı imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan İhracat Destekleri Hakkında Kararı genel hatlarıyla değerlendirebilir misiniz?

Küresel konjonktür, teknolojik gelişmeler ile marka temsil alanlarının genişlemesi, destek kapsamının değişen koşullara göre düzenlenerek, göreceli olarak genişletildiğini, destek oranlarının daha önceki gibi devam ettiğini, güncellemede öne çıkan durumun desteğe konu para biriminin TL cinsi olarak belirlenmiş olması olduğunu görüyorum. Destek kapsamı madde sayısı artmakla birlikte, daha önceki karar ve uygulama tebliğlerinde aynı madde altında toplanan bazı destekler, ilave destek konusu ve isim değişikliği ile ayrı maddeler altında yer alıyor.  Çok kanallı zincir mağaza desteğinin yeni bir destek olarak ihracat destekleri kapsamına alındığı görülüyor. Bu desteğe hak kazanan firmaların, yurt içinde en az 100 fiziksel perakende mağazası (gıda hariç) olması şartı var. Bu şarta uyan firmalar yurt dışında pazarlama, tanıtım ve mağaza faaliyetlerinde iki ve beş yıllık desteklerden faydalanabileceklerdir.  

  • Kararda yer alan maddeler ihracatçıların beklentilerini karşılayacak mı?

Güncellenen destek maddelerinde anlamlı bir fark göremedim. İlave olarak çok kanallı zincir mağaza desteği dikkatimi çekti. Bu destekten faydalanabilecek bir firmanın yurt içinde 100 fiziksel mağazaya ulaşmış olması gerekiyor. Verilen destek miktarlarının, böyle bir firmanın yurt dışında pazara giriş, tanıtım, konsept, kira maliyetine katkıda olacak miktarlar olduğunu söylemek çok gerçekçi olmaz. Benim hesaplamalarıma göre, TL olarak güncellenen destek miktarlarında dolar kuru ortalama 17 TL’ye denk geliyor. Şu anda 18 TL’nin üzerinde seyreden piyasada, verilen rakamların ihracatçının beklentilerini karşılaması zor görünüyor.

 “TALEBİN ÇOK REKABETİN AZ OLDUĞU PAZARLARA YÖNELMELİLER”

  • Bu karar, gerçekten ihracatçı firmaların yurt dışı pazarlarını çeşitlendirmede ellerini güçlendirecek mi?

Rekabetin yoğun olduğu dış pazarlarda, ihracatçıya verilen destek miktarının yeterli olduğunu söylemek zor. Ancak, ülkemiz ihracatçıları zor koşullarda mücadele eden, dinamik bir yapıya sahipler. Pazar çeşitlendirmesi için devlet destekleri katkıda bulunur ancak ellerini güçlendirmek için talebin çok rekabetin az olduğu pazarlara yönelmeleri gerekir.

“DESTEKLERİN TL OLARAK VERİLMESİ İHRACATÇI İÇİN ZORLAYICI OLACAKTIR”

  • Söz konusu destekler meblağ olarak yeterli mi? TL cinsinden verilen destekler döviz kuruna çevrildiğinde ihracatçının yurt dışı faaliyetlerine katkı sağlayabilecek mi?

Daha önce ABD doları olarak verilen desteklerin, aynı oranlarda TL olarak verilmesi ihracatçı için zorlayıcı olacaktır. Yukarıda belirttiğim gibi, belirlenen TL tutarlarda kur ortalama 17 TL’ye tekabül ediyor. Oynak piyasa şartlarında, bu miktarlarla yurt dışında avantajlı konuma geçmek zorlayıcı görünüyor.

  • Şu an itibariyle ihracatçılar hangi desteklerden nasıl yararlanabilirler?

Pazara giriş, pazara giriş projesi, pazar araştırma, marka tescil, yurt içi ve yurt dışı sektörel fuar katılımları, teknoloji odaklı marka alımı, küresel tedarik zinciri, ofis ve mağaza kira desteği, endüstriyel tasarım ve ürün geliştirme, gemi ve yat sektörü için tasarım desteği, TURQUALITY® ve çok kanallı zincir mağaza desteklerinden yararlanabilirler. Bu desteklerden yararlanmak için, kayıtlı oldukları ihracatçılar birliğinin ilgili bölümlerine, uygulama tebliğinde yer alan evraklar ile başvurmaları gerekiyor. İhracata yeni başlayacak firmaların ise öncelikle faaliyet gösterdikleri alanda ilgili ihracatçılar birliğine üye olmaları gerekiyor 

“KOBİ’LERİN DIŞ PAZARDA REKABET GÜCÜNÜ ARTIRMAK İÇİN, DESTEK KAPSAM VE TUTARLARI ÇEŞİTLENDİRİLMELİ”

  • Oldukça geniş kapsamlı bir karardan söz ediyoruz. Buradaki en dikkat çeken maddeler hangisi? Neden?

Tasarım ve teknoloji odaklı desteklere hem şirketler nezdinde hem de iş birliği kuruluşları nezdinde önem verildiğini görüyoruz. Yeni dünya düzeni teknoloji odaklı ve teknoloji yatırımı için de know-how gerekli. Bu kapsamda, ülkemiz firmalarının teknoloji yatırımlarına ve ürün geliştirmeye teşvik edilmesini önemli buluyorum. Destekler kapsamında, tasarım ve ürün geliştirme proje desteği, tasarımcı şirket ve tasarım ofisi desteğinin firmalara katkı sağlayacağını düşünüyorum. Diğer yandan TURQUALITY® projesi, 2004 yılında yürürlüğe girmişti. Ülkemizin markalaşması için önemli bulduğum bir proje. Bu bağlamda, bu projenin faaliyetlerine hız kesmeden devam etmesi ve proje kapsamına alınan firma sayısının artması oldukça sevindirici. Tabi, pazara giriş, tanıtım, fuar destekleri, Ur-Ge, özellikle ihracata yeni başlayacak firmalar için önemli çözümler olarak karşımıza çıkıyor. Bu desteklerin devam etmesini de olumlu buluyorum. Temennim, ülkemizin belkemiği olan KOBİ’lerin, zorlu dış pazarda rekabet gücünü artırmak için, destek kapsam ve tutarların daha da çeşitlendirilmesi yönünde.