Tutku, kararlılık ve sürekli gelişim üzerine kurulu bir hikayeye sahip olan Gardenya Tekstil Kurucusu Mukaddes Başkaya; kadınların iş dünyasındaki rollerini, karşılaştığı zorlukları nasıl aştığını ve gelecek nesillere ilham kaynağı olacak tavsiyelerini paylaştı. Tekstil sektörünün, kadın istihdamının en yoğun olduğu sektörlerden biri olduğuna değinen Başkaya; “Gelişime açık kadın çalışanlarımıza, şirket içindeki ve dışındaki eğitimler ile kendilerini sürekli yenileme fırsatı sunuyoruz” dedi.

1998 yılında Denizli’de Gardenya Tekstil’i kurarak tekstil sektöründe önemli bir marka haline gelen Mukaddes Başkaya, iş dünyasında kadınlar röportaj serimizin bu sayısındaki konuğu oldu. Yapılan röportajda Başkaya, iş dünyasında “biz” anlayışıyla hareket etmenin gücüne inandığını belirterek, kendi deneyimleriyle genç kadın liderlere ve iş dünyasında başarılı olmak isteyenlere tavsiyelerde bulundu.

Öncelikle sizi biraz tanımak isteriz. Özellikle iş hayatınızda Mukaddes olmayı nasıl tanımlarsınız?

Ben Mukaddes Başkaya, 1998 yılında kendi değerlerim ve vizyonumla Gardenya Tekstil’i Denizli’de hayata geçirdim. Tekstil organizasyonumuz, o günden bu yana üretim, tasarım ve ihracat alanlarında sadece Türkiye’nin değil, dünyanın birçok ülkesinin tercih ettiği bir marka haline geldi. İş hayatında tutku olmazsa başarı da olmaz; işte bu inançla ben ve ekibim, hep daha iyisini hedefleyerek çalışmalarımızı sürdürdük. Ben demekten çok biz demeyi tercih ettiğim bir iş anlayışıyla yola çıktım. Çünkü biliyorum ki bir ekip ruhu, her zorluğu aşabilir ve en yüksek hedeflere ulaşabilir. İşimi tutkuyla, planlı ve yaratıcı bir yaklaşımla yönetmeyi kendime ilke edindim ve bu prensiplerle iş dünyasındaki ‘Mukaddes’ kimliğimi oluşturdum. Kurduğum şirketin yanı sıra, sektörümüze ve şehrimize olan katkılarımı da unutmadım. Hem Gardenya Tekstil’in büyümesi hem de toplumsal sorumluluklarım, beni Denizli Tekstil Giyim Sanayiciler Derneği Başkanlığı’na, Denizli İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu üyeliğine ve Moda ve Hazır Giyim Federasyonu Başkan Yardımcılığı’na taşıdı. Bu rollerde, şehrimizin ve sektörümüzün sadece ülkemizde değil, dünya çapında tanınmasını ve değer kazanmasını sağlama arzusuyla hareket ediyorum. Gardenya Tekstil olarak, geçmişten aldığımız ilham ve geleceğe dönük hedeflerimizle, tekstil sektöründe lider olmanın ne demek olduğunu her gün yeniden tanımlıyoruz. Benim hikayem hem bir kurucu hem bir lider hem de bir anne olarak, şirketim ve ben nasıl büyüdüysek, o yolda karşılaştığım tüm engelleri de aşarak buraya ulaşmanın hikayesi.

“Hayalimdeki üniversiteyi kazanamayınca peyzaj mimarlığı eğitimine yöneldim”
  • Uzun yıllardır iş hayatının içinde bir isimsiniz. Bu süreç içinde birçok başarıya da imza attınız. Bize iş hayatınızın nasıl şekillendiğini anlatır mısınız? Hangi kurumlarda, hangi görevlerde bulundunuz?

Her insanın hayatı kendine özgü hikayelerle doludur; bazıları neşeyle gülümsetirken bazıları hüzünlü anılarla. Benim hikayem de mesleki yolculuğum ve anneliğin eşsiz deneyimleriyle bezenmiş bir serüven. Üniversite hayallerim, babamın vefatıyla beklenmedik bir döneme girdi ve hayalimdeki üniversiteyi kazanamayınca da peyzaj mimarlığı eğitimine yöneldim. Sonrasında, tekstilin güçlü olduğu bir dönemde Denizli’ye dönerek, ingilizce konuşma becerimi kullanıp bir tekstil firmasında pazarlama asistanı olarak kariyerime başladım. Ardından, pazarlama ve ihracat müdürlüğü görevlerinde bulunduktan sonra, kendi işimi kurma cesaretini buldum. Bu süreç, anneliğimle de kesişti; oğlumu kucağıma aldığım o heyecan dolu günlerde hem şirketim hem de ben büyüdük. İş hayatında yükselirken, şirketimi büyütmenin ve ihracatı genişletmenin yanı sıra, moda sektöründeki tutkumu takip ederek, kendi plaj giyim markam SHIKKA’yı hayata geçirdim. Markalaşma ve katma değer yaratma yolunda ilerleyen markam, fason üretimin ötesindeki büyük resmi görmeme ve bu yönde ilerlememe yardımcı oldu.

“Gelişime açık kadın çalışanlarımıza kendilerini sürekli yenileme fırsatları sunuyoruz”
  • Şirketinizde kadın istihdamını artırmak ve desteklemek adına uyguladığınız politikalar nelerdir?

Tekstil sektörü kadın istihdamının en yoğun olduğu sektörlerden biri. ‘Kadın yoğun’ yaklaşımımız, özellikle kadın çalışanları desteklemek ve onları öne çıkarmak adına pozitif ayrımcılık politikalarını benimsememizi içerir. Biz; çok yönlü düşünme yeteneğine sahip, ayrıntılara dikkat eden, planlı ve programlı çalışmayı benimseyen, özellikle ekip çalışmasına yatkın kadın profesyonelleri bünyemize katmayı tercih ediyoruz. Gelişime açık kadın çalışanlarımıza, şirket içindeki ve dışındaki eğitimler aracılığıyla kendilerini sürekli yenileme fırsatı sunuyoruz. Aile yaşantılarına saygı göstererek, evlilik ve annelik gibi hayatın dönüm noktalarında da esnek çalışma saatleri sağlıyoruz. Pandemi süreciyle birlikte artan evden çalışma alışkanlığı, bizlere hibrit çalışma modeline geçişi kolaylaştırdı ve bu modeli iş süreçlerimize entegre ettik. Verimlilik odaklı çalışma prensiplerimizi, hibrit çalışma düzeni ile birleştirerek, pozitif sonuçlar da elde etmeyi başardık. Şirketimizde kadınların gücünü ve esnekliğini kutluyor, bu değerleri iş etiğimizin merkezine yerleştiriyoruz. Geleceğin moda dünyasında, kadın çalışanlarımızın emeği ve azmi, başarımızın temel taşlarından olmaya devam edecek.

“Ekonomik durgunluklar ve pandemi bizim için önemli dönüm noktaları oldu”
  • İş dünyasındaki kariyer yolculuğunuzda karşılaştığınız en büyük zorluklar nelerdi ve bu zorlukları aşmak için nasıl bir yaklaşım benimsediniz?

Türkiye ve dünya genelinde yaşanan ekonomik dalgalanmalar ve yapısal değişiklikler, iş dünyasını sürekli bir uyarlanma sürecine zorluyor. Biz de şirket olarak bu dinamiklere ayak uydurmak için uyum kaslarımızı sürekli geliştirme stratejisi benimsiyoruz. Risk yönetimine özel bir önem vererek, müşteri tabanımızı ve faaliyet gösterdiğimiz ülkeleri çeşitlendirme yönünde kritik adımlar attık. Tarihimiz boyunca, ülkemizde ve dünyada meydana gelen büyük ekonomik krizlerle karşı karşıya kaldık. 2001 ve 2008 ekonomik durgunluklar, sonrasında gelen pandemi gibi küresel sarsıntılar bizim için önemli dönüm noktaları oldu. Her bir krizi, minimal hasarla ve stratejik planlamalar sayesinde yönettik. Üretim ve satış ağlarımızı çeşitlendirerek, işletmemizin esnekliğini ve müşteri portföyümüzün genişliğini artırdık. Bazen içe dönük bir küçülme stratejisi izlerken, bazen de doğru fırsatları değerlendirerek genişleme yoluna gittik. Şirketimizin bugünlere azami hasarla ve sağlam adımlarla ulaşmasını sağlayan bu esneklik ve öngörü, geleceğe yönelik adımlarımız için de bize güç veriyor. Karşılaştığımız her zorluk, bizi daha da donanımlı ve dirençli kılıyor. İleriye dönük aynı kararlılıkla, yenilikçi ve stratejik düşünce yapımızı koruyarak, başarı yolculuğumuzda ilerlemeye devam ediyoruz.

“Destek programları ülke genelinde daha da arttırılmalı”
  • Kadın liderlere yönelik mentorluk ve destek programları hakkında düşünceleriniz nelerdir?

Çok kıymetli çalışmalar var. Bu destek programlarının özellikle ülke genelinde daha da artırılmasını ve yayılmasını, içeriklerinin de geliştirilmesinin doğru olacağını düşünüyorum.

“Aile içi bilinçlendirme çalışmalarına devam etmeliyiz”
  • İş dünyasında cinsiyet eşitliğinin sağlanması adına neler yapılabilir?

Geldiğimiz 2024 yılında halen cinsiyet eşitliği için ne yapılabilir sorusuna cevap veriyor olmak, açıkçası çok üzücü geliyor. Maalesef bunun için kadınlar olarak mücadele etmeye, özellikle anneleri bilinçlendirmeye ve aile içi bilinçlendirme çalışmamalarına her şekilde devam etmeliyiz.  Aileden başlayan eğitim, erkek çocukların hassasiyetle yetiştirilmesine kız çocuklarının ayakları üzerinde durabilme bilinciyle büyümelerine imkan sağlasın. Şirketlerde siyasetlerde ve STK’larda daha fazla kadın olmak zorunda. Ne zamanki kadın-erkek olarak ayrıştırılmadığımız ve birlikte aynı eşit haklara sahip olduğumuz zamanlar gelir işte o zaman aydın Türkiye’den konuşabiliriz.

“Hayatımıza çok hızlı giren bir yapay zeka gerçeği var”
  • Yeni teknolojilerin iş dünyasındaki rolü hakkındaki düşünceleriniz nedir? Kadınların bu teknolojilere entegrasyonu konusunda ne gibi fırsatlar ve zorluklar görüyorsunuz?

Hayatımıza çok hızlı giren bir yapay zeka gerçeği var. Buna hepimizin hızlıca ayak uydurmalı ve şirketlerimize veya hayatımıza acilen dahil etmeliyiz. Ancak bu yenilikleri hızlıca entegre edebilir ve dahil olabilirsek o zaman öne geçer ya da rekabet edebilme şansına sahip olabiliriz. Kadın ve erkek olarak da farklı bakmıyorum. Bu konuya olan ilgiyi artırmamız ve bunun için eğitimlerin artırılması gerekiyor.

“Kadınların çok yönlü düşünme yeteneği, onlara çeşitlilik ve geniş bir bakış açısı sunuyor”
  • İş dünyasında kadın olmanın getirdiği avantajlar nelerdir? Bu avantajları en iyi şekilde nasıl kullanabiliriz?

İş dünyasının dinamik yapısında kadın olmanın getirdiği benzersiz avantajlar, liderlik ve yaratıcılık süreçlerine zenginlik katar. Kadınların, çok yönlü düşünme yeteneği, onlara çeşitlilik ve geniş bir bakış açısı sunarken, stratejik karar alma ve problemlere yenilikçi çözümler getirme konusunda da önemli bir derinlik sağlıyor. Kadın liderlerin, duygusal zeka ile mantığı dengeli bir şekilde harmanlama becerisi, iş dünyasında sağlam ilişkiler ve etkin ekip yönetimi için değerli bir temel oluşturuyor. Aynı zamanda, hızlı tempolu ve adaptasyon gerektiren modern iş ortamlarında, çok görevli çalışma kabiliyeti ile öne çıkmalarına olanak tanıyor. Kadın liderler ve girişimciler bu eşsiz özellikleri, iş stratejilerine entegre ederek takımlarına yön göstermeli, onlara ilham vermeli. Yenilikçi düşünce yapısını işleyerek, pazarın ihtiyaçlarına cevap verecek çığır açan çözümler üretebilir; duygu ve mantık dengesini koruyarak, çalışanların motivasyonunu ve sadakatini pekiştirebilirler. Bu da hem şirketin genel verimliliğini hem de çalışma ortamının kalitesini artırır. Bu özelliklerin farkında olmak ve bunları bilinçli bir şekilde kullanmak, kadınların iş dünyasında etkili ve dinamik liderler olarak öne çıkmalarını sağlar. İş dünyasında kadın liderlerin yükselişi, sadece mevcut iş yapış biçimlerini yeniden şekillendirmekle kalmaz, aynı zamanda gelecek nesiller için kapsayıcı ve çeşitlilikten beslenen bir çalışma ortamının temellerini atar. Kadınların iş dünyasında sahip olduğu bu avantajlar, stratejik düşünce ve liderlik yetkinliklerinin bir yansıması. Onların güçlü varlığı, şirketlerin ve organizasyonların, herkes için daha iyi bir geleceğe doğru ilerlemesine yardımcı olacak.

“Motivasyonumun temelindeki üç önemli unsur: kendime inanmak, sürekli öğrenme ve gelişme, dengeli bir yaşam sürmek”
  • Kariyerinizdeki başarıları elde etmek için sizi en çok motive eden faktörler nelerdir? Bu motivasyon kaynaklarınızın genç kadın liderlere ilham olmasını nasıl sağlıyorsunuz?

Benim motivasyonumun temelinde üç önemli unsuru bulunduruyorum:

Kendinize İnanmak: Kariyerimdeki her adımda, kendime olan inancım beni ayakta tuttu. Zorluklar ve belirsizlikler karşısında bile asla pes etmedim. Her genç kadın lider, inişleri ve çıkışları birer öğrenme fırsatı olarak görmeli ve asla kendine olan inancını yitirmemeli.

Sürekli Öğrenme ve Gelişme: Değişim, başarının vazgeçilmez bir parçası. Dünya hızla değişirken, biz de bu değişime ayak uydurmak, hatta bir adım önde olmak için sürekli öğrenmeli ve kendimizi geliştirmeliyiz. Genç kadın liderlere önerim; her gün, bilgi dağarcığınıza yeni bir şeyler katmaya çalışın.

Dengeli Bir Yaşam Sürmek: İş ve özel hayat dengesini korumak, uzun süreli başarının sırrı. Hobilerinize zaman ayırın, sevdiklerinizle kaliteli zaman geçirin. Bu, zihinsel ve fiziksel sağlığınızı korumanın yanı sıra, size yeni bakış açıları ve yaratıcılık sunar.

Benim için en büyük motivasyon kaynakları, her gün öğrendiğim yeni bilgiler, sevdiklerim ve özellikle çocuklarım. Onların varlığı, dünyayı daha iyi bir yer haline getirme arzumu güçlendiriyor. Genç kadın liderlere de şunu söylemek isterim: Kendi motivasyon kaynaklarınızı bulun ve onlardan ilham alarak, başkalarına da ilham verin. Öğrenme aşkınızı, sevdiklerinizin desteğini ve yaşamınıza kattığınız dengeli yapınızı, başarıya giden yolda yakıt olarak kullanın. Genç kadın liderler olarak, sizler de kendi özgün hikayelerinizi yaratma gücüne sahipsiniz. Siz de kendi başarı öykünüzün kahramanısınız ve dünyada olumlu bir etki yaratma kapasitesine sahipsiniz. Kendinize inanın, tutkularınızın peşinden gidin ve kariyerinizde daima ileriye doğru adımlar atın. Bizim yolumuz, gelecek nesillere ışık tutan bir yol olmalı.

“Kendinizi sürekli geliştirin ve öğrenmeye açık olun”
  • Genç kadın liderlere ve iş dünyasında başarılı olmak isteyenlere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?

Kendinize inanın: Her şeyden önce, kendi yeteneklerinize inanın. Kendi kararlarınıza güvenin ve başkalarının sizi şüpheye düşürmesine izin vermeyin. Kendinizi sürekli geliştirin ve öğrenmeye açık olun.

Hedefler belirleyin: Net hedefler belirleyin ve bu hedeflere ulaşmak için gerçekçi planlar yapın. Kariyer yolculuğunuzda hedeflerinize bağlı kalmak, zor zamanlarda motivasyonunuzu korumanıza yardımcı olacak.

Mentorluk edinin: Deneyimli mentorlar edinin ve onların bilgi birikiminden yararlanın. İyi bir mentor, sizi doğru yönlendirebilir ve yeni perspektifler kazanmanıza yardımcı olabilir.

Ağ kurun: Güçlü profesyonel ağlar oluşturun. Bu ağlar, kariyer fırsatları ve profesyonel gelişim için kapılar açabilir.

Esnek olun: Değişime ve yeni fikirlere açık olun. Esneklik, karşılaşacağınız zorluklara uyum sağlamanızı ve onları fırsata çevirmenizi sağlar.

Risk alın: Kariyerinizde ilerlemek için hesaplı riskler alın. Büyük başarılar genellikle konfor alanının dışına çıkma cesareti göstermekle başlar.

Dengeli olun: İş ve özel hayat dengesini korumaya çalışın. Bu dengenin sürdürülebilir olması, uzun vadede başarı ve mutluluğun anahtarı.

Toplumsal cinsiyet stereotiplerine meydan okuyun: Cinsiyetinizi, yeteneklerinizin ve başarılarınızın önüne geçmesine izin vermeyin. Toplumsal cinsiyet stereotiplerine meydan okuyarak, sadece kendi yolumuzu değil, gelecek nesiller için de yolları açıyoruz.

Son olarak, unutmayın ki her başarı, küçük adımlarla başlar. Kendi başarınızın hikayesini yazmaya bugünden başlayın ve her günü bir öncekinden daha ileriye taşıyacak bir adım olarak görün. Siz değerlisiniz, güçlüsünüz ve başarılı olmak için gereken her şeye sahipsiniz. Yolculuğunuzda kararlılıkla ve cesaretle ilerleyin.