Ekonomide çevresel ve sosyal sorumlulukların giderek daha fazla önem kazanmasıyla finansman modelleri de değişiyor. Finans kurumları sürdürülebilir finansmanı önceliklendirirken, şirketler yeşil tahviller ve uluslararası fonlarla bu sürece adapte olmaya çalışıyor. Sürdürülebilir Finans Uzmanı Özlem Yakut, sürdürülebilir ekonomiye geçişin firmalar için kaçınılmaz hale geleceğini belirterek, finansman ihtiyaçlarının da giderek bu alana yönleneceğini vurguladı.
Günümüz iş dünyasında finansal kararlar artık yalnızca ekonomik getirilerle sınırlı değil. Çevresel ve sosyal etkilerin giderek daha fazla önem kazandığı küresel ekonomide, sürdürülebilir finansman yeni bir standart haline geliyor. Geleneksel finansmandan farklı olarak, sürdürülebilir finansmanda yatırımların sadece karlılığı değil, aynı zamanda ekolojik ve sosyal faydaları da dikkate alınıyor. İklim değişikliği ile mücadeleden yeşil dönüşüme, toplumsal cinsiyet eşitliğinden sosyal sorumluluk projelerine kadar geniş bir etki alanına sahip bu finansman modeli, işletmelerin geleceğe daha sağlam adımlarla ilerlemesini sağlıyor. İş dünyasının bu dönüşüme nasıl adapte olduğu, Türkiye’nin sürdürülebilir finansmandaki konumu ve gelecekte yaşanacak gelişmeler üzerine Sürdürülebilir Finans Uzmanı Özlem Yakut ile kapsamlı bir değerlendirme yaptık.
- Sürdürülebilir finansman nedir, neden önemlidir ve geleneksel finansmandan farkı nedir?
Sürdürülebilir finansmanı, kredi geri ödeyebilme kabiliyetine ek olarak yatırımların ve faaliyetlerin çevresel, sosyal yönünü de değerlendirmeye alan finansman yöntemi olarak nitelendirebiliriz. Geleneksel finansmandan farklı olarak, kredi geri ödeyebilme kabiliyetinin yanında yatırımın ve faaliyetlerin ölçülebilir çevresel ve sosyal faydaları bekleniyor. İklim değişikliğiyle mücadele, ekolojik dengenin korunması, yeşil ekonomiye geçiş, yeşil dönüşüm, cinsiyet eşitliği gibi konular sürdürülebilir finansmanın çalışma alanları arasında yer alıyor.
- İşletmelerin dünya genelinde sürdürülebilir finansmana yönelimi ne durumda?
İşletmelerin çevresel ve sosyal sorumlulukları, tüketici davranışlarındaki değişim, yatırımcıların beklentisi, mevzuatsal düzenlemeler, kurumsal sosyal sorumluluk, finansörlerin bu alana artan ilgisi ve bu alandaki finansman enstrümanlarının gelişimi ile dünya genelindeki işletmelerin sürdürülebilir finansmana ilgisi hızla artırıyor.
“Türkiye’de sürdürülebilir finansmana yönelim dünyaya paralel olarak hızla artıyor”
- Türkiye’de sürdürülebilir finansman ne durumda? Dünya ile bir kıyaslama yapar mısınız?
Türkiye’de sürdürülebilir finansman, en hızlı gelişen alanlardan biri. Ulusal ve uluslararası mevzuattaki düzenlemeler, global markaların tedarikçilerine vermiş olduğu sürdürülebilirlik hedefleri, finans sektörünün bu alanı önceliklendirmesi ile Türkiye’de de farkındalık ve sürdürülebilir finansmana yönelim dünyaya paralel olarak hızla artıyor.
“Ticari bankalardan veya leasing kurumlarından sürdürülebilir finansman kullanabilirler”
- Sürdürülebilir finansman araçları nelerdir? Şirketler hangi finansal desteklerden yararlanabilir?
Firmaların faaliyetlerine ve ihtiyaç duyulan finansman tutarlarına göre ticari bankalardan veya leasing kurumlarından sürdürülebilir finansman kullanabilirler. Firmanın ve yatırımın hacmine göre firmalar uluslararası finans kurumlarından da direkt borçlanabilir veya kendileri sürdürülebilir tahvil / yeşil tahvil aracılığı ile uluslararası piyasalardan borçlanma opsiyonunu kullanabilirler.
“Firmalar daha çevresel bir bakış açısı ile karar almalılar”
- Türkiye’de sürdürülebilir finansmana erişmek isteyen bir firma neler yapmalı?
Firmalar faaliyetleri ve yatırımları ile ilgili olarak daha çevresel bir bakış açısı ile karar almalılar. Faaliyet alanlarında sunulan sürdürülebilirlik sertifikalarının alınması amacı ile bu sertifikalara sahip olmak için ilgili gereklilikleri yerine getirmek, ilk aşamalardan birisi olabilir. Bunun yanında ürettikleri-sattıkları ürünler için çevresel faydayı en üst düzeyde tutmayı hedefleyebilirler; bunu ortaya çıkartacak yatırımlar yapıp satış ve pazarlama stratejisi geliştirebilirler. Pazar standartlarına göre daha verimli üretimi ve üretimlerinde verimliliği en üst seviyede tutmayı hedefleyebilirler. Tüm bu faaliyetler ve gerekli yatırımlar için ihtiyaç duyulan finansman, sürdürülebilir finansmanın konusu olacak.
“Firmalar için sürdürülebilir ekonomiye geçiş bir gereklilik olacak”
- Gelecekte sürdürülebilir finansman ekosistemi nasıl şekillenecek?
Tüm dünyada finansmanın tekrar şekillendiği bir süreçten geçiyoruz. Bununla birlikte, çevresel ve sosyal değerlendirme finansmana erişimde daha önemli olacak. Yeşil finansmanın, finans kurumları bilançosundaki payı hızlı bir şekilde artacak ve buna bağlı olarak tüm segmentleri hedefleyen pek çok yeni finansman ürünü/mekanizması oluşacak. Karbon fiyatlama ve emisyon ticaretinin yaygınlaşması, pazardaki dönüşümü tetikleyecek bir diğer etken olacak. Bilinçlenme ile, pazardaki talep de sürdürülebilir ürünlere doğru kayacak ve firmalar için sürdürülebilir ekonomiye geçiş bir gereklilik olacak. Finansman ihtiyaçları da bu alana kayacak.
“Pek çok finans kurumu sürdürülebilir finansman hacmi konusunda somut hacimsel hedefler koyuyor”
- Türkiye’de finans kurumlarının sürdürülebilir finansmana yaklaşımı nasıl?
Türkiye’deki finans kurumları, sürdürülebilir finansman çerçevesini oldukça önemsiyorlar ve bu alandaki faaliyetlerini ajandalarının en üstüne yerleştirdiler. Uluslararası finans kurumlarının sürdürülebilir finansman hacmi hedefleri ve programları, finans sektörünün sürdürülebilir finansmana yönlenmesinin en temel etkenlerinden. Ulusal mevzuatın da bu alanda şekillenmesi ve kılavuzların hazırlanması süreci hızlandırıyor. Son zamanlarda finans kurumlarının sıklıkla sürdürülebilir tahviller çıkardığını memnuniyetle takip ediyoruz. Pek çok finans kurumu sürdürülebilir finansman hacmi konusunda somut hacimsel hedefler koyuyor, sistem yatırımları yapıyor ve kurumsal kapasitesini geliştiriyor. Daha cazip finansman koşulları ile finansman talepleri de mümkün olduğunca sürdürülebilirlik alanına yönlendirilmeye çalışılıyor..
