2022 yılı sonunda 5 milyar dolar ile tarihindeki en yüksek ihracat rakamına ulaşan Türk mobilya sektörü ve yıllardır üst üste ihracat rekorları kıran Türk ağaç işleme makine sektörü, birlikte büyüyebilen, birlikte ilerleyebilen iki önemli sektör. Yıllar içinde gerek iç pazarda gerekse yurt dışı pazarında edinilen tecrübeler neticesinde her iki sektör için de ihracat, can havliyle girilen bir süreç olmaktan çıkıp, gelişimin ardındaki önemli bir güç haline geldi. Yani sektörlerin gelişmesinin, ihracatın gelişmesine bağlı olduğu net bir şekilde ortaya çıktı. Hızlı bir büyüme trendinde olan ağaç işleme makine ve mobilya sektörü, önümüzdeki dönemde daha büyük hedefleri hayata geçirmek için var gücüyle çalışmaya ve üretmeye devam edecek.

Hepimizin hayatında çok büyük ve önemli bir yere sahip olan mobilya sektörü, yıllar içinde geçirdiği değişimle geleneksel üretim tekniklerinden uzaklaşıp, teknoloji odaklı üretimi benimsedi. Elle yapılan birçok proses artık son teknoloji ile donatılmış ağaç işleme makineleri ile yapılıyor. Böylece hem zamandan tasarruf ediliyor hem de tüm ürünler aynı kalitede üretilebiliyor. Mobilya sektörünün geçirdiği bu değişim elbette ağaç işleme makine sektörünün büyümesinde ve gelişmesinde kritik öneme sahip. Mobilya sektöründeki üretim kapasiteleri ve ihracat oranlarının artması aynı şekilde makine sektöründeki üretim ve ihracat oranlarının da artmasını sağlıyor.

2023 YILINA KADAR ORTALAMA YÜZDE 10 BÜYÜME BEKLENİYOR

Yapılan araştırmalara göre; 2030 yılına kadar yıllık ortalama yüzde 10’a yakın bir büyüme beklenen Türk mobilya sektöründe büyüklüğün, 29 milyar seviyelerinde olacağı öngörülüyor. Mobilya ihracatı ülkeler bazında incelendiğinde, 2009 yılından itibaren en büyük pazarın Irak olduğu görülüyor. Mobilya ihraç edilen diğer önemli pazarlar ise Almanya, ABD, Suudi Arabistan, Fransa, İngiltere, İsrail, Libya, Katar ve BAE.

AMERİKA 2022’DE 1,8 MİLYARLIK MAKİNE İTHALATINA İMZA ATTI

Günümüzde Türk mobilya sektörü de Türk ağaç işleme makine sektörü de hem küresel pazardaki, payını artırıyor hem de ihracat pazarlarını çeşitlendiriyor. Ancak her iki sektör için de istenilen noktaya henüz ulaşılmış değil. Mobilya sektörünün pazara sunduğu özgün tasarımları ve termin sürelerinin kısa olması çok büyük bir avantaj olsa da, 317 milyar dolarlık küresel mobilya ihracatının sadece 5 milyar dolarını gerçekleştirebiliyor. Nitekim Avrupalı rakipleriyle başa baş rekabet eden, Almanya ve İtalya’dan sonra üçüncü üretici konumunda görülen Türk ağaç işleme makine sektörünün 2022 yılı ihracat rakamı 152 milyon dolardı. Sektörün en önemli ithalatçısı olan Amerika Birleşik Devletleri’nin geçtiğimiz yıl gerçekleştirdiği makine ithalatı ise toplam 1,8 milyar dolardı.

HER İKİ SEKTÖRDE KENDİ ALANLARINDA ARTIK BİRER KURAL KOYUCU

Rakamlarda gösteriyor ki son 10 yılda önemli başarılara imza atan ve dengeli bir büyüme ile kendine küresel pazarda yer edinen mobilya ve ağaç işleme makine sektörünün önünde gidilecek daha uzun yollar var. Ancak her iki sektörde kendi alanlarında artık birer kural koyucu oldular.

Yapılan araştırmalar, her iki sektördeki büyümede Covid19 pandemisinin büyük etkisi olduğunu gösteriyor. Dünyadaki birçok fabrikanın üretimi durdurduğu, taleplere cevap veremediği dönemde, üretimine ara vermeden devam eden Türk mobilya sektörü, küresel pazarda oluşan açığı doldurmada önemli bir aktör haline geldi. Mobilya sektörünün üretimi durdurmaması da ağaç işleme makine sektörünün hızlı ilerleyişine katkı sağladı. Üç yıl boyunca tüm dünyayı etkisi altına alan pandemide evlerde geçirilen sürenin artması, insanların evlerindeki eksiklere daha fazla odaklanmasına neden oldu. Doğan yeni ihtiyaçlara hızlı uyum sağlayan mobilya sektörü için bu durum yüksek satışlara olanak sağladı.

Ülke ekonomisinin gelişmesine katkı sunan lokomotif sektörlerden olan mobilya ve ağaç işleme makine sektörünü AİMSAD Dergisi 48. sayısının kapak konusu olarak belirledik ve sektörleri, gelişimlerini ve hedeflerini AİMSAD Yönetim Kurulu Başkanı İsmet Toktaş, MOSFED Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Güleç, CVK Mobilya Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Çevik ve CaddeYıldız Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Yıldız ile konuştuk.

SEKTÖRLERE İLİŞKİN ÖNE ÇIKAN 5 BAŞLIK

Sonraki sayfalarda okuyacağınız röportajlarla ilgili öne çıkan satır başlıkları ise şöyle;

1- Yerli mobilya üreticisi, üretimde yüzde 80-85 oranında Türk ağaç işleme makinesi kullanıyor. Bu da mobilya sektörünün yurt dışına yerli makinelerde üretilen ürünlerle açıldığını gösteriyor.

2- Sağlamlık ve kalite anlamında başarısını ispat eden Türk ağaç işleme makine sektörünün en önemli özelliği ise satış sonrası hizmetlerdeki başarısı.

3- Her iki sektör için de en önemli ihracat pazarı Amerika.

4- Mobilya sektörünün 3 ana trendi: minimalleşme, sadeleşme ve çevreye duyarlılık.

5- Covid19 krizini, fırsata çeviren Türk mobilya sektörünün küresel piyasalardaki payının artmasının en önemli iki sebebi: tasarım ve termin sürelerinin kısa olması.

Ticaret Bakanlığı tarafından 2021 yılında hazırlanan Mobilya Sektör Raporu’nda mobilya sektörünün genel durumu ile ilgili şu bilgileri veriyor;

  • Türk mobilya endüstrisi, genelde çoğu geleneksel yöntemlerle çalışan atölye tipi, küçük ölçekli işletmelerin ağırlıkta olduğu bir görünüme sahiptir.
  • Özellikle son yıllarda küçük ölçekli işletmelerin yanı sıra orta ve büyük ölçekli işletmelerin sayısı artmaya başlamıştır.
  • Fabrikasyon üretim yapan firmaların sayısı her geçen gün artmaktadır.
  • Fabrikasyon üretim yapan firmaların, istihdam düzeyi ile paralel olarak büyük firmalardan oluştuğu düşünülmektedir. 
  • Türkiye’de mobilya sektörü, pazarın yoğunlaştığı veya orman ürünlerinin yoğun olduğu belirli bölgelerde toplanmıştır. Önemli mobilya üretim bölgeleri toplam üretimdeki paylarına göre; İstanbul, Ankara, Bursa (İnegöl), Kayseri, İzmir ve Adana olarak sıralanmaktadır.
  • Mobilya talebi büyük ölçüde yeni konut inşaatlarına ve gelir artışına paralel bir seyir izlemektedir.
  • Ofis mobilyaları için ise talep büyük ölçüde işyeri açılması ve inşaatlarına, ofis otomasyon sistemlerinin kullanımına ve doğal olarak istihdamın artmasına bağlıdır.
  • Talep esnekliği yüksek bir tüketim malı olan mobilyaya olan talep ve kapasite kullanım oranları ekonomik dalgalanmalara paralel olarak inişli çıkışlı bir seyir izlemektedir.
  • Sektörce yapılan ihracatın üçte biri AB’ye ve ithalatın yarıdan fazlası AB’den yapılmaktadır. Sektördeki bu bölgesel yoğunlaşma, AB pazarı ve tüketicisinin nitelikleri düşünüldüğünde olumlu olmakla beraber, sektörün uzun dönemli hedefleri açısından pazar çeşitlendirilmesine (ABD gibi alternatif pazarlar ile) gidilmesi ihtiyacını da ortaya koymaktadır.
  • 2001 yılı itibari ile ihracatta yakalanan olumlu sürecin devam ederek, önemli miktarlarda açık verilen ülke dış ticaretinde, sektörün artı dış ticaret dengesi geleneğini sürdürmesi ve ülke ekonomisine katkısını devam ettirmesi beklenmektedir. Daha sağlıklı makro-ekonomik koşullarda ve edinilen dış pazar deneyimleri ile birlikte mobilya sanayii daha büyük artışlara müsait bir dinamizme ve potansiyele sahiptir.