Ağaç işleme makine sektörü, bir yandan ekonomik zorluklar ve teknolojik dönüşüm süreçleriyle dolu, diğer yandan da sektörel büyüme ve yenilikçi atılımlarıyla kendini sürekli geliştiren bir sektör olarak yoluna devam ediyor. Mergen Makina Genel Müdürü – Makine Mühendisi Geylani Ovalı ile sektördeki son 10 yılda üretim ve teknoloji alanında kaydedilen büyük ilerlemelerin yanı sıra, karşılaşılan personel ve kalite odaklı üretim eksiklikleri gibi yaşanan zorlukları konuştuk. Global piyasada birçok firmanın artık tepe noktalarda mücadele ettiğini belirten Ovalı; “Biz yeni ve gelişen bir firma olarak burada AES, Turanlar Makine gibi firmaları örnek alıyoruz ve saygı duyarak onları takip etmeye çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

Ağaç işleme makine sektöründeki son gelişmeri değerlendiren Mergen Makina Genel Müdürü–Makine Mühendisi Geylani Ovalı, makine üretiminde önemli ilerlemeler kaydedildiğini belirterek, teknik personel eksikliği ve kaliteli ekipman üretimi gibi sorunlara çözüm bulunması gerektiğine dikkat çekti. İlerleyen dönemlerde, teknolojik ilerlemelerin devam edeceğini ve robotik sistemlerin daha fazla kullanılacağını öngören Ovalı, AİMSAD gibi kuruluşların sektördeki birlikteliğe ve dış pazarlara açılmada büyük rol oynadığına değindi.

  • 2023 yılı ağaç işleme makine sektörü için genel olarak nasıl geçti? 2024 yılı ile ilgili öngörüleriniz nedir?

2023 yılı sektör olarak gelişimimize devam ettiğimiz bir yıl oldu. Fakat yıl sonuna doğru 2024 yılı ile ilgili enflasyon ve bu konuyla alakalı verilen mücadeleyi de göz önüne alarak kötümser bir öngörümüz oluşmuştu. Yıl başladı ve şu anda tahmin ettiğimiz kadar kötü bir durum henüz yok. Piyasa talebi ve üretimlerimiz hız kesmeden devam ediyor.

“Ürettiğimiz makinelerin mekanik aksamları konusunda dışa bağımlılığımız devam ediyor”
  • Ağaç işleme makine sektörü son 10 yıl içinde özellikle üretimde çok büyük yol kat etti. Siz, bu süreci nasıl değerlendiriyorsunuz? Üretim alanındaki başarının devamı için neler yapılması gerekiyor?

Son 10 yıldır; mühendis, yönetici ve üretici olarak sektörün içerisindeyim. Gelişerek ilerliyoruz, fakat sektördeki gelişim ve kişilerin bireysel gelişimleri aynı düzeyde ilerlemediği için piyasada, bizim üretimlerimizde kullanılacak insan kaynağı ve makineleri kullanacak insan kaynağı konusunda yetersizlikler var. Bununla ilgili çalışmalar sektörün gelişimini her iki açıdan da hızlandırabilir. Bir diğer konu da parça düzeyinde doğru üreticilere ihtiyacımızın devam ediyor olması. Ürettiğimiz makinelerin teknolojik ve mekanik aksamları konusunda dışa bağımlılığımız devam ediyor. Yurt içi ekipman üreticileri ucuz ürün üretme psikolojisinden kurtularak kaliteli ürün üretme fikrinde olurlarsa, bu firmaların önünü açar diye düşünüyorum.

“Ekonomik kriterlerimizi müşteri talepleri doğrultusunda belirliyoruz”
  • 5G, Nesnelerin İnterneti (IoT) ve yapay zeka giderek yaygın hale gelmeye başladı. Bu kapsamda Türk makine üreticileri olarak makine üretiminde teknolojik olarak hangi aşamadasınız?

Makine üreticileri olarak bizler gelişim sağlarken, ekonomik kriterlerimizi de müşteri talepleri doğrultusunda belirliyoruz. Sektörde birbiri ile iletişim halinde olan veya takip mantığı ile hat üzerinde çalışan makineler üretiliyor. Fakat mobilya atölyelerimizin çoğu henüz bunları talep edecek durumda değil. Bu konuda bizler gibi rekabet içerisinde gelişimleri takip eden ve aynı zamanda ticari gelir elde etmek üzere kurulu olan işletmelerin, motivasyonlarını dengeli tutmalarını ve sadece gelişim odaklı olmamalarını sağlıyor.

“İnsan gücünün minimuma indiği hatları fazlaca göreceğiz”
  • Ağaç işleme makine sektöründe ilerleyen dönemler için bizi hangi gelişmeler bekliyor?

İlerleyen dönemler için insan gücünün minimum seviyeye indiği komple hatları daha fazlaca görmeye başlayacağız. Burada robotik taşıma sistemleri ve bizim makinelerimizin iletişim ve verimliliği ana seçim kriteri olacak gibi görünüyor.

“Gelişim açısından global fuarlar görmek çok önemli”
  • Sektör olarak global piyasada bulunduğunuz konum hakkında ne söylemek istersiniz? Daha iyisi için neler yapılmalı?

Global piyasada birçok firmamız artık tepe noktalarda mücadele ediyorlar. Büyük ortaklıkları ve ciddi bir pazar payları bulunuyor. Biz yeni ve gelişen bir firma olarak burada AES, Turanlar Makine gibi firmaları örnek alıyoruz ve saygı duyarak izlemeye çalışıyoruz. Ayrıca bu gelişim açısından global fuar organizasyonları da çok önemli.  Burada AİMSAD gibi birlikteliklerle beraber Tüyap da bize kılavuzluk edebilir.

“Olağan üstü durumlardan geçiyoruz cümlesi önemini kaybetti”
  • Dünyamız son birkaç yıldır olağanüstü süreçlerden geçiyor. Bu gelişmeler de dünya ekonomisinde değişim yaşanmasına neden oluyor. Bunlarla ilgili olarak Türk ağaç işleme makine sektörü, dünya ekonomisindeki değişimlere karşı ne gibi önlemler alıyor?

Son dönemlerde olağan üstü durumlardan geçiyoruz cümlesi aslında önemini kaybetti. Artık dünyanın normal gidişi bu olağanüstü süreçlerin toplamı ve bu süreçlerin son bulmasından öte daha da derinleşeceği bir yere doğru gidiyor. Tüm dünya için Çin ile rekabet edilmesi zor bir durum. Bu sadece bizim sorunumuz olmadığı için bunun karşı çözümleri sürekli üretiliyor. Son iki yılda iki defa Kızıldeniz sorunu yaşadık ve Çin’e bağımlı olmanın zaman kaybettirebildiğini gördük. Burada gümrük şartlarının yerli üreticiyi koruması uzun vadede faydalı olacak. Bizim bir şekilde makinelerimizin üzerindeki yerlilik oranını gerçek anlamda artırmamız gerekiyor. Bu ülkemizin ve bizlerin cari dengeleri açısından önemli diye düşünüyorum.

  • Sizce sektörün en önemli 3 hedef pazarı hangisi. İhracat pazarlarını genişletmek için neler yapılması gerekiyor?

Benim şahsi gözlemim; Avrupa pazarında bizim kolay iletişim kuran ve problemleri hızlı çözen yönümüz, bizi Alman ve İtalyan firmalarının aşırı kurumsal ve donuk tavırlarına karşı öne taşıyor.

Çin konusunda da mesafe ve hız avantajımız var. Biz tüm profesyonelliğimizi klasik Türk yapısı ile birleştirerek özel bir tavır ortaya koyabiliyoruz. Bu bizi başarılı yapacak kriter olabilir. Benim fikrim üç önemli pazar; Ortadoğu, Kuzey Afrika, Doğu Avrupa ve Balkanlar, (Ulaşım uygunluğu oluşursa Orta Asya’da, şu an Çin mesafe nedeniyle bizim önümüzde) fuarlar ve bölgesel ortaklıklar pazarımızı genişletebilir.

“Tüm girişimcilerde işlerin ciddiyetini ortaya koyacak kriterler olmalı”
  • Ağaç işleme makineleri sektörünün çözüm bekleyen ilk 3 ana sorunu nedir? Bu sorunlarla ilgili çözüm önerileriniz nedir?

Sorunlar:

1- Kalite odaklı ekipman üretici eksikliği (Ray, Dişli, Pompa, Spindle, Servo Motor).

2- Teknik personel eksikliği.

3- Üretici firma olmanın hiçbir kriterinin olmaması.

Çözümler:

1- Bu tür üretimler için kullanıcı firmalar olarak bir araya gelip bunun teşvik edilmesi konusunda bir şeyler yapabiliriz. Devlet eliyle bu açık fark edilip bu konuda istekli ve yeterli üreticiler desteklenebilir.

2- Üreticiler ve mobilyacılar olarak bölgesel meslek liseleri ve meslek yüksek okulları arasında bir organik bağ kurarak, çocukları okul döneminde kendi bünyelerimize çekip dönerci olmalarını engelleyebiliriz.

3- Bu çok önemli bir durum. Örnek olarak siz bir sağlık kabini açmak isteseniz en azından hemşire olmanız gerekiyor ya da kafanıza göre eczane açamazsınız.

Fakat hiçbir mesleki belgeniz olmadan gidip bu işin uzmanı olan birinin uğraşarak oluşturduğu projeyi herhangi bir mobilyacıda görüp kopyalayarak makine üretebilirsiniz. Yine mesleki olarak konunun dışında olduğunuz için bir süre sonra odağınız bu ürünü ucuza üretmek üzerine olabiliyor. Tekrar nasıl ucuz üreteceğinizi bilmediğiniz için satın alan kişiyi zor durumda bırakan atıl bir ürün üretebiliyorsunuz. Bu ürünü yurt içine sattığınız zaman kendi insanımıza zarar veriyoruz. Yurt dışına sattığımız zaman ise ülke olarak bize bakış açısılarına zarar vererek, işini iyi yapan firmaların gelişimlerine de zarar veriyoruz. Tüm girişimciler mühendis ya da teknik altyapılı olmak zorunda diye bir şey söylemiyorum ama en azından burada işin ciddiyetini ortaya koyacak kriterler olmalı.

“AİMSAD’ın ihracatımızı arttırma konusunda büyük emekleri var”
  • Son olarak AİMSAD için neler söylemek istersiniz?

AİMSAD bizleri bir noktada buluşturan çok özel bir kuruluş. Daha güçlü ve etkin olması için çaba sarf etmemiz gerekiyor. Tüm bu konuşulan yurt dışı pazarı ve ihracatımız konusunda büyük emekleri var. Biz kuruluşumuzdan bir yıl sonra üye olduk ve hep desteklerini hissettik, bu vesile ile teşekkür ediyorum.